„Bóg Syna swego dał, aby człowiek nie zginął, ale się nawrócił i żył”. Biblijne aspekty sakramentu pokuty

Autor

DOI:

https://doi.org/10.52404/ttnwloc.stwl.23.3

Słowa kluczowe:

sakrament pojednania, grzech, kryzys wiary, Kościół, spowiednik, dotyk, prawda, łaska, miłosierdzie

Abstrakt

W klimacie postmodernistycznej rewizji wszystkiego co duchowe, więdną jak rośliny bez wody wartości i praktyki religijne Kościoła katolickiego. Stąd również kryzys sakramentów i sakramentaliów. Pierwszą ofiarą jest sakrament pojednania. Wśród przyczyn tego stanu rzeczy dwie wydają się oczywiste: podświadomy lęk człowieka przed prawdą o sobie samym i nieznajomość istoty i sensu tego sakramentu. Niniejszy artykuł stara się wskazać pomoc na tę drugą poważną bolączkę wierzących. Remedium jest „osadzenie” sakramentu pojednania w kontekście miłości, w którą nowo ochrzczony jako wyznawca Jezusa, Syna Bożego i Odkupiciela człowieka, zostaje wyposażony na drogę doczesnego życia razem z innymi cnotami i darami. Otrzymując białą szatę odczytuje ją jako wezwanie do wierności przywilejowi dziecka Bożego. Na tle tego symbolu i zarazem imperatywu grzech, niewierność zobowiązaniom chrzcielnym, należy odczytać nie tylko jako splamienie białej szaty, ale przede wszystkim jako zranienie miłości, którą Bóg obdarzył człowieka w tajemnicy stworzenia i odkupienia. Bóg jednak nie zostawił człowieka samemu sobie, lecz wyszedł mu naprzeciw z przebaczeniem. Przystąpienie do sakramentu pojednania to uznanie swojej grzeszności i powrót do przyjaźni z Bogiem. W tym ujęciu nawrócenie jawi się jako uznanie serca, że popełniło niesprawiedliwość, bo uwierzyło innej „miłości” niż ojcowska miłość Stwórcy. W przeżyciu bólu i smutku z jednej strony, a z drugiej wdzięczności za przebaczenie, nawracający się grzesznik odczytuje pojednanie w sakramencie pokuty jako łaskę, dotknięcie ręki Boskiego Lekarza, który wybrał formę sakramentu, nawiązując do praktyk pokutnych Starego Testamentu, jako sposób objawienia swojej „do końca” miłosiernej Miłości. Ponieważ szafarz łaski pojednania jest w identycznej kondycji penitenta, sakrament pojednania może być postrzegany jako najbardziej „demokratyczny” sakrament. W rachunku sumienia, tym pierwszym z warunków sakramentu pojednania, nie może zabraknąć przypomnienia sobie i wyznania najpierw dowodów i świadectw ojcowskiej dobroci Boga (confessio laudis), na którą to miłość odpowiedzią było dotychczasowe życie penitenta, czyli grzechy w ich bogatej palecie przejawów (confessio vitae), wreszcie jako dowód nawrócenia – podjęcie programu życia według wskazań słowa Bożego i nauczania Kościoła (confessio fidei).

Biogram autora

Stanisław Jankowski - UMK

dr teologii biblijnej na Uniwersytecie Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie, studia w Rzymie na Papieskim Instytucie Biblijnym (licencjat biblijny) i w École Biblique et Archéologique w Jerozolimie. Profesor emerytowany. Autor wielu artykułów naukowych i książek. Uczestniczył w polskim tłumaczeniu Biblii Ekumenicznej (NT). W polu zainteresowań: teologia, historia i geografia biblijna, dialog międzyreligijny, przewodnik po krajach biblijnych.

Bibliografia

Danby H., The Mishnah, Oxford 1933, Peabody Ma 2011.

Denzinger H., Schönmetzer, Enchiridion symbolorum, definitionum et declarationum de rebus fidei et morum, Freiburg i. Br., 1967.

Grzywocz K., Wybrane na drogę, Katowice 2017.

Katechizm Kościoła katolickiego, Poznań 1994.

Lemański J., Księga Rodzaju (rozdziały 1–11), Częstochowa 2013 (NKB ST, t. 1, cz. 1).

Lemański J., Pięcioksiąg dzisiaj, Kielce 2002.

Popowski R., Wielki słownik grecko-polski, Warszawa 2000.

Ratzinger J., Jezus z Nazaretu, cz. 2: Od wjazdu do Jerozolimy do Zmartwychwstania, Kielce 2011.

Ryken L., Wilhoit J.C., Longman III T., Słownik symboliki biblijnej. Obrazy, symbole. motywy, metafory. figury stylistyczne i gatunki literackie w Piśmie Świętym, Warszawa 2003.

Sobór Watykański II, Konstytucje. Dekrety. Deklaracje, Poznań 1968.

Stern D.H, Komentarz żydowski do Nowego Testamentu. List do Filipian, Warszawa 2004.

Sztuk D., Recepcja motywu „Dwóch dróg” w Liście świętego Jakuba, w: Słowo Boże w życiu i misji Kościoła, red. S. Szymik, Lublin 2009, s. 237–248 (Analecta Biblica Lublinensia, 4).

Pobrania

Opublikowane

2021-06-09

Jak cytować

Jankowski, S. (2021). „Bóg Syna swego dał, aby człowiek nie zginął, ale się nawrócił i żył”. Biblijne aspekty sakramentu pokuty. Studia Włocławskie, 23, 51–80. https://doi.org/10.52404/ttnwloc.stwl.23.3

Oznaczenie wydania

Dział

Artykuły