Czas przenikający w wieczność. Refleksje nad twórczością poetycką ks. Piotra Stanisława Głowackiego
DOI:
https://doi.org/10.52404/ttnwloc.stwl.23.34Słowa kluczowe:
ars bene moriendi, doświadczenie Boga, poeci kujawscy, poeci paradoksu, polska poezja religijnaAbstrakt
W artykule zaprezentowana została twórczość poetycka ks. Piotra Stanisława Głowackiego, na którą składają się wiersze opublikowane w czasopismach, almanachach oraz w czterech tomikach poetyckich. Poruszana problematyka wierszy to: diagnoza duchowości współczesnego człowieka, jego relacje z Bogiem i bliźnim, kontemplacja natury, która prowadzi do otwierania się na transcendencję, głębsze przeżywanie świąt kościelnych oraz tajemnic wiary, rozważania związane z kategoriami moralnymi oraz tematyką określaną jako ars bene moriendi. Wskazane zostały inspiracje i dialog z postawą prezentowaną przez św. Franciszka z Asyżu, św. Jana od Krzyża, S. Kierkegaarda oraz św. Jana Pawła II. W zakresie kształtu artystycznego poczyniono ustalenia, iż liryki te posiadają poetykę charakterystyczną dla współczesnych wierszy, czyli są zazwyczaj stychiczne, o rytmie i rymach nieregularnych, zbliżone do wiersza białego. Właściwe wczesnemu etapowi twórczości poetyckiej ks. Głowackiego nasycenie środkami poetyckiego wyrazu (stosowanie rozbudowanej metaforyki, porównań, wielość epitetów itp.) zostało zmienione w wierszach późniejszych na formy bardziej ascetyczne, co ma służyć uwypukleniu aspektu dyskursywnego utworów. Autor chętnie stosuje konstrukcje o wydźwięku paradoksalnym, co wpisuje jego twórczość w ten nurt polskiej poezji religijnej, do którego należą tak znakomici mistrzowie jak: M. Sęp Szarzyński, F. Karpiński, C.K. Norwid, L. Staff, J. Liebert, B. Ostromęcki czy ks. J. Twardowski.
Bibliografia
A duch wieje, kędy chce. Almanach poezji religijnej, wstęp M.S. Hermaszewski, Lublin 2007.
Antologia poezji polskiej... od średniowiecza do współczesności, wybór J. Grzybowski, Katowice 2007.
Beciński F., Modraki i maki z kujawskich równin, Poznań 1934.
Borowy W., Od Kochanowskiego do Staffa. Antologia liryki polskiej, Warszawa 1981.
Ciechalski A., Piotr Stanisław Głowacki, „Perły rozmaitości”, Kowal 2019, StWł, 22(2020), s. 615–620.
Feuillet M., Leksykon symboli chrześcijańskich, Poznań 2006.
Gazda G., Dwudziestolecie międzywojenne. Słownik literatury polskiej, Gdańsk 2008.
Głowacki P.S., Bóg jest kapitalny, wstęp W.A. Mering, A. Ciechalski, Włocławek 2013.
Głowacki P.S., Bogu rzucam się na szyję, wstęp A. Ciechalski, Włocławek 2016.
Głowacki P.S., Odwieczna klepsydra, wstęp A. Ciechalski, Włocławek 2006.
Głowacki P.S., Perły rozmaitości, wstęp A. Ciechalski, Włocławek 2019.
Grzebałkowska M., Ksiądz Paradoks. Biografia Jana Twardowskiego, Kraków 2011.
Halkiewicz-Sojak G., Norwidowa „jasność” i „ciemność” w dyskursie nie tylko poetyckim, „Poznańskie Studia Polonistyczne. Seria Literacka”, 1997, nr 4(24), s. 33–73.
Herbert Z., Wybór wierszy, Warszawa 1983.
Hernas Cz., Barok, Warszawa 1991.
Hutnikiewicz A., Od czystej formy do literatury faktu. Główne teorie i programy literackie XX stulecia, Warszawa 1998.
Jan od Krzyża, Noc ciemna, tłum. B. Smyrak, Kraków 2001.
Jaskólski F., Pasterze na Bachorzy. Sielanki kujawskie, Warszawa 1827.
Kasprowicz J., Poezje, przedm. T.T. Jeż, Lwów 1886.
Kierkegaard S., Bojaźń i drżenie. Choroba na śmierć, przekł. J. Iwaszkiewicz, Łódź 1972.
Kochanowski J., Dzieła polskie, oprac. J. Krzyżanowski, Warszawa 1966.
Kopaliński W., Słownik symboli, Warszawa 1991.
Kozanecki M., Norwidowska koncepcja poezji, „Ruch Literacki”, 1976, nr 4, s. 211–226.
Lechoń J., Poezje, wybór W. Nowakowska, Warszawa 1979.
Liebert J., Poezje, wstęp B. Ostromęcki, Warszawa 1983.
Skwarowie M. i M., Melancholia – głupota – pycha – szaleństwo. O motywach polskiej literatury XVII wieku, „Pamiętnik Literacki”, 88(1997), nr 3, s. 35–65.
Słowacki J., Dzieła wybrane. Wiersze i poematy, wybór i wstęp M. Bizan i P. Hertz, Warszawa 1987.
Stankiewicz L., Co mi moja gwiazda gada, Warszawa 1984.
Tischner J., Świat ludzkiej nadziei, Kraków 2005.
Twardowski J., Nie przyszedłem pana nawracać, Warszawa 1986.
Warchoł P., „Noc ciemna” drogą mądrości krzyża, „Polonia Sacra”, 20(2016), nr 2(43), s. 162–170. https://doi.org/10.15633/ps.1692.
Włodarski M., Ars moriendi w literaturze polskiej XV i XVI wieku, Kraków 1987.
Wojtyła K., Poezje, dramaty, szkice; Jan Paweł II, Tryptyk rzymski, Kraków 2004.
Pobrania
Opublikowane
Jak cytować
Oznaczenie wydania
Dział
