Realizacja zasady prawa do obrony przez adwokata w kontekście reformy kanonicznego procesu małżeńskiego dokonanej przez papieża Franciszka

Abstrakt

Posynodalna adhortacja Amoris laetitia papieża Franciszka wskazuje na trudną sytuację osób rozwiedzionych i ponownie związanych w nowych związkach. Wytyczne pastoralne Konferencji Episkopatu Polski do wspomnianego dokumentu zachęcają osoby będące w takim stanie do rozeznania swojej sytuacji na drodze procesu kanonicznego. Rzeczywistość pokazuje, że strony nie posiadają odpowiedniej wiedzy kanonicznej, aby stwierdzić, czy mają szansę udowodnić ważność lub nieważność swojego małżeństwa. Jednak strona powodowa nie musi robić tego samodzielnie, ale może skorzystać z instytucji adwokata kościelnego, bowiem Kościół katolicki nie tylko pozwala na udział w procesie kanonicznym adwokatów, lecz nawet zachęca do tego, aby strony korzystały z ich pomocy.

Reforma procesowa papieża Franciszka stawia na wysoki poziom wykształcenia adwokatów kościelnych, udokumentowany dyplomem lub przez konkretny stopień naukowy. Nowy proces małżeński zawarty w Mitis Iudex Dominus Iesus pozostawia w mocy uprawnienia adwokatów wynikające z KPK oraz Dignitas connubii w „procesie zwykłym”, natomiast w „procesie biskupim” wymaga wysokich kompetencji merytorycznych od wszystkich pracowników sądownictwa kościelnego, ale także nowej mentalności, jak również i nowego ogólnego spojrzenia, w tym także na rolę adwokata, a w szczególności na aktywność jego posługi. Posługa adwokata kościelnego cały czas ewaluuje, dynamizuje się, tak jak zmienia się sam proces małżeński, którego uczestnicy wymagają odpowiedniej tak formalnej, jak i merytorycznej pomocy lub wsparcia czy prawa do obrony.