Wykłady z psychologii ks. Idziego Benedykta Radziszewskiego i jego współpracowników w Katolickim Uniwersytecie Lubelskim

Adam Biela

doi:10.52404/ttnwloc.stwl.24.6

Authors

Adam Biela Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej, Wydział Pedagogiki i Psychologii, Instytut Psychologii, ul. Głęboka 45, 20-612 Lublin, PL https://orcid.org/0000-0002-3957-8382

DOI:

https://doi.org/10.52404/ttnwloc.stwl.24.6

Keywords:

Idzi Benedykt Radziszewski, wykłady z psychologii, Katolicki Uniwersytet Lubelski

Abstract

This study shows the importance of the lectures on psychology delivered by Idzi Radziszewski at the Catholic University of Lublin. These lectures had two stages: (1) teaching general psychology at the primary university level in every field of study by Idzi Radziszewski himself; and (2) initiating specialized lectures in the senior years of studies in theoretical or applied psychology as a response to the needs of students and their faculty members. The article shows how teaching general psychology in each field of study already in the first semester of the first year, gave students of the new Polish university a common conceptual language both for scientific conversations and as a tool for conversations in everyday situations or with friends. The mere passing of the exam in general psychology already in the first year of study gave students a kind of imprinting knowledge that accompanied them throughout their studies. Bearing in mind the benefits that the University itself gained from the lectures on psychology, we must point to the shaping of the atmosphere and organizational culture of the new scientific institution by these lectures, which was the first university in Lublin. The foundation of the educational work, which were “lectures in psychology at the Catholic University of Lublin” was established by the first rector of this University, Rev. prof. Idzi Radziszewski through his charismatic approach to people, substantive competence, authenticity and sanctity of his priestly, academic and personal life.

Author Biography

Adam Biela, Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej, Wydział Pedagogiki i Psychologii, Instytut Psychologii, ul. Głęboka 45, 20-612 Lublin, PL

Mgr (filozofia, 1970, KUL, Lublin); dr psychologii eksperymentalnej i przemysłowej (1973, KUL, Lublin); dr hab. psychologii eksperymentalnej i przemysłowej (1980, KUL, Lublin); prof. (1992). Dziekan Wydziału Nauk Społecznych (1993–1998, KUL, Lublin).

References

Radziszewski I., Psychologia. Notatki z wykładów ks. Rekt. I. Radziszewskiego, Lublin 1922 (litografia – rps; Biblioteka Uniwersytecka KUL).

Radziszewski I.B., Credo nowożytnego fizjologa, Włocławek 1913.

Radziszewski I.B., Geneza religii w świetle nauki i filozofii, Włocławek 1911.

Radziszewski I.B., Teologia a nauki przyrodnicze, AtK, 3(1910), s. 420–436.

Radziszewski I.B., Układ dziesiętny w bibliografii filozoficznej. Klasyfikacja ideologiczna, „Przegląd Filozoficzny”, 7(1904), s. 253–269.

Biela A., Idzi Radziszewski. Charyzmatyczny psycholog, Lublin 2018.

Biela A., Nieznane karty z historii psychologii Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego, „Przegląd Psychologiczny”, 53(2010), nr 3, s. 303–336.

Biela A., Psychologia oczami filozofów. Klasyczna koncepcja nauki u podstaw statusu metodologicznego psychologii, Lublin 2019.

Chojecki A., O wpływie woli na wahania uwagi, Warszawa 1915.

Cyon E., L’oreile, organe d’orientation dans le temps et dans l’espace, Paris 1911.

Kremer P., Ś.p. Ks. Dr. Idzi Radziszewski, założyciel i pierwszy rektor Uniwersytetu Katolickiego w Lublinie, Włocławek 1923 [odb. z „Kroniki Diecezji Kujawsko-Kaliskiej”, 16(1922).

Papierkowski Z., Bezskuteczne podżeganie do przestępstwa, Warszawa 1928.

Papierkowski Z., Dowód poszlakowy w postępowaniu karnym, Lublin 1933.

Papierkowski Z., Psychologia na usługach procesu karnego, „Przegląd Więziennictwa Polskiego”, 2(1937), z. 1, s. 38–52.

Pastuszka A., Ks. Rektor Idzi Radziszewski, „Prąd”, 16(1929), nr 4, s. 159–164.

Pastuszka J., Psychologia komunizmu, w: Bolszewizm, Lublin 1938, s. 215–252.

Pastuszka J., Filozofia komunizmu – materializm, w: Bolszewizm, Lublin 1938, s. 1–29.

Pastuszka J., Filozofia religii H. Bergsona, Warszawa 1933.

Pastuszka J., Filozofia religii M. Schellera, Włocławek 1928.

Pastuszka J., Filozoficzne podstawy rasizmu, „Ruch Katolicki”, 9(1939), s. 156–172.

Pastuszka J., Historia psychologii, Lublin 1971.

Pastuszka J., Idzi Radziszewski w r. 1917/18, ZN KUL, 5(1962), nr 2(18), s. 126–131.

Pastuszka J., Niematerialność duszy ludzkiej u św. Augustyna, Lublin 1930.

Pastuszka J., Pochodzenie władzy państwowej według R. Bellarmina, Włocławek 1926.

Pastuszka J., Proces myślenia u św. Tomasza z Akwinu i M. Heideggera, RF, 13(1965), nr 4, s. 33–47.

Pastuszka J., Rasizm jako światopogląd, „Ruch Katolicki”, 9(1939), s. 101–116.

Prężyna W., Psychologia wczoraj i dziś w KUL, w: Sympozjum 75-lecia KUL, Lublin 1993.

Rutkiewicz B., Contribution al’etude des nervs craniens de «Ameiurus nebulosus», Grenoble 1921.

Rutkiewicz B., Indywidualizm, ewolucja i finalizm biologiczny, Lublin 1932.

Rutkiewicz B., Psychologia eksperymentalna, Lublin 1929 (skrypt).

Rutkiewicz B., Psychologia poznania, Lublin 1925 (rps litograficzny).

Rutkiewicz B., Szkice o celowości w przyrodzie ze szczególnym uwzględnieniem świata organicznego, Poznań 1913.

Rutkiewicz B., Witalizm metodologiczny i witalizm metafizyczny, „Przegląd Filozoficzny”, 34(1931), s. 171–179.

Rutkiewicz R., L’Individualisation, l’Evolution et le Finalisme biologique, Paris 1933.

von Békésy G., Concerning the Pleasures of Observing, and the Mechanics of the Inner Ear, Nobel Lecture, December 11, 1961, in: From Nobel Lectures, Physiology or Medicine 1942–1962, Amsterdam 1964, p. 722–746.

Wojtkowski A., Ks. Idzi Radziszewski (1871–1922), Lublin 1948.