Shriners and crosses in the Białotarsk parish
DOI:
https://doi.org/10.52404/ttnwloc.stwl.22.30Keywords:
Parish Bialotarsk, wayside shrines, crosses, Immaculate, Mother of God of Czestochowa, Mother of God of the Rosary, St. Joseph, St. Anthony, Merciful JesusAbstract
Travelling across Poland from the Baltic Sea to the Tatra Mountains, from the Oder to the Bug, we can notice that they are everywhere. Wayside shrines and roadside crosses. We can find them in the villages and in the cities. On the crossroads and in the centre of the village, by the forest tracks and in the backyard gardens. They are everywhere, although the least of them in the west of the country. Some of them are modest and simple, other extended and colourful. Many of them are monuments considered as valuable pearls of sacred architecture. It would seem that they have always been. Most of all, they are a symbol of the faith of our ancestors. They were often witnesses of the history of the land where they stand.
References
Archiwum Diecezjalne we Włocławku, Akta biskupów kujawsko-pomorskich. Wizytacje, 5(69), (1582–1583), k. 154–162v.
Archiwum Diecezjalne we Włocławku, Akta biskupów kujawsko-pomorskich. Wizytacje, 14(75), (1710–1711), k. 100–102v.
Archiwum Diecezjalne we Włocławku, Akta Kurii Diecezjalnej Włocławskiej. Akta parafii Białotarsk, 5(1920–1939).
Archiwum parafii Białotarsk, Kronika parafii Białotarsk, t. 1.
Archiwum Państwowe w Toruniu Oddział we Włocławku, Księga wieczysta „Dobra ziemskie Dzianków lit. A, B, C z przyległościami z lat 1829–1946”, t. 1.
Relacja Anny Święcickiej mieszkanki Nowej Zawady, w posiadaniu autora.
Relacja Danuty Spychalskiej mieszkanki Ulewa, w posiadaniu autora.
Relacja Jana Kaczanowskiego mieszkańca Zakrzewa Wsi.
Relacja Karola i Haliny Szczęsnych z Gostynina, w posiadaniu autora.
Relacja Mariana Mikołajczyka mieszkańca Zakrzewa Parceli, w posiadaniu autora.
Relacja rodziny Lewandowskich z Dziankówka, w posiadaniu autora.
Relacja rodziny Szymczaków z Kanibrodu, w posiadaniu autora.
Materiały własne autora.
Catalogus ecclesiarum dioecesis Wladislaviensis (cir. An. 1570), w: Monumenta historica dioeceseos Wladislaviensis, [z.] 1, Wladislaviae 1881, s. 7–[8].
Diecezja włocławska 2000, Włocławek 2001.
Kodeks dyplomatyczny księstwa mazowieckiego, wyd. T. Lubomirski, Warszawa 1863.
Lites ac res geste inter Polonus ordinemqe cruciferorum, t. 2, Poznań – Warszawa 1935.
Regestr diecezjów Franciszka Czaykowskiego, czyli właściciele ziemscy w Koronie 1783–1784, do druku podał S. Górzyński, Warszawa 2009.
Rejestr podymnego województwa brzesko-kujawskiego z 1634 roku, wyd. R. i Z. Guldonowie, Prace Wydziału Nauk Humanistycznych, Seria C, nr 15, „Prace Komisji Historii”, 9(1973), s. 211–241.
„Rocznik Diecezji Płockiej”, 1998.
„Rocznik Diecezji Włocławskiej”, 1972.
Senkowski J., Lustracja poradlnego i rejestr łanów województw brzesko-kujawskiego i inowrocławskiego z roku 1489, „Teki Archiwalne”, 7(1961), s. 69–214.
Visitatio decanatus ruralis Brzestensis [...] facta anno Domini 1584, w: Monumenta historica dioeceseos Wladislaviensis, [z.] 22, Wladislaviae 1903, s. 3–202.
„Schematyzm diecezji kujawsko-kaliskiej”, 1874.
Borzyszkowski J., Klejna A., Boże Męki, krzyże i kapliczki przydrożne na Kaszubach, Gdańsk – Pelplin, 2004.
Filipski R., Śp. ks. Władysław Górzyński, „Kronika Diecezji Włocławskiej”, 15(1921), s. 7–12.
Guldon Z., Poniewierski J., Podziały administracyjne Kujaw i ziemi dobrzyńskiej w XII–XIV wieku, Warszawa 1974.
Katalog zabytków sztuki w Polsce: t. 11: Województwo bydgoskie, z. 18: Włocławek i okolice (d. pow. włocławski), red. T. Chrzanowski, M. Kornecki, Warszawa 1988.
Konarska-Pabiniak B., Saga Higersbergerów z Rataj, „Notatki Płockie”, 2003, nr 3(196), s. 17–22.
Kosińska D., Kapliczki przydrożne w parafii Białotarsk, Włocławek 2001 (praca dyplomowa).
Kosińska D., Z dziejów parafii Białotarsk, Warszawa 1998 (mszps w archiwum parafii Białotarsk).
Kujawski W., Najstarsze kościoły i parafie na Kujawach. Białotarsk, „Ład Boży”, 1986, nr 25, s. 6.
Kumor B., Granice metropolii i diecezji polskich (966–1939). Diecezja (kruszwicka) włocławska, „Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne”, 19(1969), s. 295–305.
Librowski S., Wizytacje diecezji włocławskiej, cz. 1, t. 1, „Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne”, 8(1964), s. 5–186.
Mietz A., Zaduma i piękno wpisane w krajobraz gminy, w: A. Mietz, J. Pakulski, Z. Waszkiewicz, Nadwiślańska gmina Czernikowo. Przeszłość, religijność, tożsamość, Toruń 1998, s. 309–331.
Obolewski P.P., Dwory ziemiańskie na terenie parafii Białotarsk w latach 1918–1939, „Studia Włocławskie”, 16(2014), s. 354–369.
Osmałek M., Białotarsk – szkic do historii kościoła i parafii, „Rocznik Gostyniński”, 1(2007), s. 210–252.
Pacuski K., Możnowładztwo i rycerstwo ziemi gostynińskiej w XIV i XV wieku. Studium z dziejów osadnictwa i elity władzy na Mazowszu średniowiecznym, Warszawa 2009.
Pawłowska K., Zabytkowa ludowa rzeźba w drzewie ze zbiorów Muzeum Ziemi Kujawskiej i Dobrzyńskiej we Włocławku. Katalog, Włocławek 1996.
Poklewski J., Święta Lipka, Warszawa 1974.
Seweryn T., Kapliczki i krzyże przydrożne w Polsce, Warszawa 1958.
Skorowidz miejscowości Rzeczpospolitej Polskiej, Warszawa 1925.
Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich, red. F. Sulimierski, B. Chlebowski, W. Walewski, t. 1–15, Warszawa 1880–1902.
Sprawozdanie z wizyty pasterskiej J.E. Biskupa Stanisława Zdzitowieckiego odbytej w maju 1924 r., „Kronika Diecezji Włocławskiej”, 18(1924), s. 314–315.
Z Białotarska. Historia kościoła białotarskiego, „Kronika Diecezji Włocławskiej”, 18(1924), s. 343–344.
Źródła dziejowe Polski. Wielkopolska, t. 2, Warszawa 1883.
Published
How to Cite
Issue
Section
