Rozdział Kościoła od państwa. Recepcja doktryny Soboru Watykańskiego II w konkordacie między Stolicą Apostolską a Rzecząpospolitą Polską z 1993 roku

Janusz Borucki

doi:10.52404/ttnwloc.stwl.22.16

Authors

Janusz Borucki Catholic Academy in Warsaw https://orcid.org/0000-0002-6055-2072

DOI:

https://doi.org/10.52404/ttnwloc.stwl.22.16

Abstract

The Second Vatican Council revised the traditional state-church relationship model on which the concordat agreements concluded by the Holy See with the states were based. From a certain historical perspective, it should be stated that Council reinterpreted the Christian concept of religious-political dualism in order to adapt it to new conditions. Among the conciliar indications regarding the state-church relationship, the following principles are of fundamental importance: respect for religious freedom in the individual and community dimension; the autonomy and independence of the Church and the state of each in its order; cooperation between the church and the state. The principal developed at the Council became the basis for developing a new theory of the state-church relationship and consequently the revision of the institution of the concordat. Therefore, there was a need to verify the content of concordat agreements with the new indications through a dialogue with the authorities of individual countries.

The concordat between the Holy See and the Republic of Poland, signed on July 28, 1993, is a momentous event in the life of two independent and autonomous communities, i.e. the Catholic Church in Poland and the Polish State. The signed document constitutes permanent relations on the state-church level as it is an act of international law. The subject of the 1993 concordat is all matters of church life in Poland, both in its institutional and individual dimension.

Author Biography

Janusz Borucki, Catholic Academy in Warsaw

Ksiądz rzym.-kat. Dr nauk prawnych w zakresie prawa kanonicznego, dr hab. nauk teologicznych. Wiceoficjał Sądu Kościelnego Diecezji Włocławskiej. Sekretarz Teologicznego Towarzystwa Naukowego Wyższego Seminarium Duchownego we Włocławku. Wykładowca prawa kanonicznego na Papieskim Wydziale Teologicznym w Warszawie (Studium Teologii w Koninie).

References

Sobór Watykański II, Konstytucja dogmatyczna o Kościele Lumen gentium, w: Sobór Watykański II, Konstytucje. Dekrety. Deklaracje, Poznań 2002, s. 104–166.

Sobór Watykański II, Konstytucja duszpasterska o Kościele w świecie współczesnym Gaudium et spes, w: Sobór Watykański II, Konstytucje. Dekrety. Deklaracje, Poznań 2002, s. 526–606.

Sobór Watykański II, Dekret o apostolstwie świeckich Apostolicam actuositatem, w: Sobór Watykański II, Konstytucje. Dekrety. Deklaracje, Poznań 2002, s. 377–401.

Sobór Watykański II, Deklaracja o wolności religijnej Dignitas humanae, w: Sobór Watykański II, Konstytucje. Dekrety. Deklaracje, Poznań 2002, s. 410–421.

Jan XXIII, Encyklika Pacem in terris, Kraków 2003.

Borucki J., Recepcja kościelnego prawa powszechnego w ustawodawstwie i działalności duszpasterskiej diecezji włocławskiej po Soborze Watykańskim II, Włocławek 2012.

Góralski W., Konkordat Polski 1993 od podpisania do ratyfikacji, Warszawa 1998.

Góralski W., Adamczewski W., Konkordat między Stolicą Apostolską i Rzecząpospolitą Polską z 28 lipca 1993 r., Płock 1994.

Krukowski J., Konkordaty współczesne, Warszawa 1995.

Krukowski J., Kościelne prawo publiczne. Prawo konkordatowe, Lublin 2013.

Krukowski J., Kościół i państwo. Podstawy relacji prawnych, Lublin 1993, 2000.

Krukowski J., Recepcja doktryny Vaticanum II w prawie konkordatowym, w: Recepcja Vaticanum II w prawie kanonicznym. Materiały ogólnopolskiej sesji naukowej zorganizowanej 20 kwietnia 2005 r. z okazji 40-lecia zakończenia Soboru Watykańskiego II, red. S. Tymosz, Lublin 2005, s. 41–60.

Krukowski J., Recepcja Soboru Watykańskiego II a struktury kościelne w Polsce, w: Kościół i prawo, red. J. Krukowski, F. Lempa, t. 7, Lublin 1990, s. 169–181.

Majka J., Geneza i charakterystyka Konstytucji „Gaudium et spes”, „Zeszyty Naukowe Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego”, 10(1967), z. 4(40), s. 33–42.

Mezglewski A., Stanisz P., Zarys statusu jednostki w zakresie wolności sumienia i religii, w: Prawo wyznaniowe, red. A. Mezglewski, H. Misztal, P. Stanisz, Warszawa 2008, s. 82–120.

Miziński A.G., Relacje między państwem a Kościołem na Soborze Watykańskim II, w: Katolickie zasady relacji państwo-Kościół a prawo polskie, red. J. Krukowski, M. Sitarz, H. Stawniak, Lublin 2015, s. 43–74.

Sitarz M., Podstawowe zasady relacji Kościół – państwo w nauce społecznej Kościoła, „Państwo Prawne”, 1(3)(2013), s. 56–68.

Sobczyk P., Kościół a wspólnoty polityczne, Warszawa 2005.