Prawo czy Chrystus Wychowawcą? Chrystocentryczna koncepcja wychowania według Ga 3,24

Stanisław Jankowski

doi:10.52404/ttnwloc.stwl.22.6

Autor

Stanisław Jankowski Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu https://orcid.org/0000-0002-4019-5733

DOI:

https://doi.org/10.52404/ttnwloc.stwl.22.6

Słowa kluczowe:

św. Paweł Apostoł, List do Galatów, Prawo, Chrystus jako Wychowawca, chrystocentryczna koncepcja wychowania

Abstrakt

List do Galatów uchodzi nie tylko za pismo apologetyczne Pawła i głoszonej przez niego Ewangelii, ale też za polemikę z błędami jego przeciwników, których agitacji z zadziwiającą łatwością ulegli mieszkańcy Galacji. Pod nieobecność Pawła sytuacja okazała się na tyle groźna, że – nie mogąc przybyć osobiście – czuł się zmuszony napisać do nich bardzo stanowczy list w obronie głoszonej przez siebie Ewangelii, ale i własnej pozycji apostoła. Innej Ewangelii nie ma, twierdzi z naciskiem (Ga 1, 7). Istotą zaś głoszonej przez Pawła Ewangelii jest wiara w Jezusa Chrystusa, Syna Bożego, „zrodzonego z niewiasty, zrodzonego pod Prawem, aby wykupił tych, którzy podlegali Prawu, byśmy mogli otrzymać obiecane synostwo” (Ga 4, 4). Wiara w Jezusa jako Syna Bożego przynosi dar przybranego synostwa, ale także usprawiedliwienie, tak pożądane przez każdego Żyda. Różnica między głoszoną przez Pawła Ewangelią a hasłami jego przeciwników polega na tym, że Paweł jako tytuł usprawiedliwienia wskazuje wiarę w Jezusa, który za nas wydał samego siebie (Ga 1, 4), nie zaś Prawo, które nie ma mocy udzielania życia, a więc i usprawiedliwienia (Ga 3, 21). Do dowodów wykazujących niewystarczalność Prawa dla osiągnięcia usprawiedliwienia, Paweł dołącza argument z dziedziny wychowania: do czasu przyjścia wiary (Ga 3, 23) Prawo pełniło rolę sługi-opiekuna, którego zadaniem było prowadzić naród wybrany do Nauczyciela-Chrystusa. Pełniło rolę służebną, prewencyjną, chroniło przez zagrożeniami. Paweł wykazuje, że Prawo nie było celem drogi Izraela, lecz pomocą, nazwał je z grecka paidagogos, podczas gdy prawdziwym Nauczycielem jest Jezus Chrystus (por. J 13, 13). Dzięki Listowi do Galatów Kościół został oświecony niezwykle cennym promieniem Objawienia, w świetle którego kontempluje tajemnicę Chrystusa jako Nauczyciela, kształtującego wiarę ludu Bożego. List do Galatów dopełnia obraz wychowawczej misji Nauczyciela z Nazaretu, ukazany w Ewangeliach i przypomniany w Liście do Hebrajczyków i w Apokalipsie. Te dwa ostatnie teksty wskazują też na istotny motyw wychowawczego trudu – na miłość. Tylko miłość komunikująca umiejętność mądrego i szlachetnego życia, wychowuje – potwierdza to również ludzkie doświadczenie.

Downloads

Download data is not yet available.

Biogram autora

Stanisław Jankowski - Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu

Ksiądz rzym.-kat., SDB. Doktor teologii biblijnej na Uniwersytecie Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie; studia w Rzymie na Papieskim Instytucie Biblijnym (licencjat biblijny) i w École Biblique et Archéologique w Jerozolimie. Aktualnie profesor emerytowany. Autor m.in. Ziemia Święta – przewodnik (1983), Biblia w życiu człowieka i Kościoła (2006), Geografia biblijna (2007), Małżeństwo i rodzina w Piśmie Świętym (2008), Historia zbawienia (2018), udział w polskim tłumaczeniu Biblii Ekumenicznej (NT). W polu zainteresowań: teologia, historia i geografia biblijna, dialog międzyreligijny, udziela się także jako przewodnik po krajach biblijnych.

Bibliografia

Bagrowicz J., Jankowski S., „Pan, Bóg twój, wychowuje ciebie” (Pwt 8, 5). Studia z pedagogii biblijnej, Toruń 2005.

Dąbek T.M., „Prawo stało się wychowawcą, [który miał prowadzić] ku Chrystusowi” (Ga 3, 24), w: Pan moją mocą i pieśnią (Ps 118, 14). Prace dedykowane Księdzu Profesorowi Tadeuszowi Brzegowemu w 65. rocznicę urodzin, red. St. Hałas, P. Włodyga, Kraków 2006, s. 43–54.

Grabbe L.L., A History of the Jews and Judaism in the Second Temple Period, vol. 2: The Coming of the Greeks. The Early Hellenistic Period (335–175 BCE), London 2008.

Grabbe L.L., Ancient Israel. What Do We Know and How Do We Know It?, London – Oxford 2017.

Haręzga S., Jezus i Jego uczniowie. Model chrześcijańskiej formacji w Ewangelii według św. Marka, Lublin 2006.

Haręzga S., Powołania Jezusowych uczniów w świetle tekstu Mk 1, 16–20, „Roczniki Teologiczno-Kanoniczne”, 51(2004), z. 1, s. 45–55.

Jan Chryzostom, Komentarz do Listu św. Pawła do Galatów, Kraków 2008.

Kotecki D., Jezus wychowuje swoich uczniów w Mk 1, 35–39, „Verbum Vitae”, 21(2012), s. 107–137.

Kotecki D., „Powołanie pierwszych uczniów” (Mk 1, 16–20) i „Nakaz powiedzenia Piotrowi” (Mk 16, 7) jako początek i koniec formacji grupy uczniów Jezusa w Ewangelii według św. Marka, „Theologica Thoruniensia”, 2(2001), s. 29–43.

Kotecki D., Św. Paweł jako wychowawca. Wprowadzenie do pedagogii Apostoła Narodów, „Studia Loviciensia”, 11(2009), s. 29–46.

Lémonon J.-P, L’épître aux Galates, Paris 2008.

Schlier H., Lettera ai Galati, Brescia 1966.

Stasiak S., Niewystarczalność Prawa w wychowaniu według Listu do Galatów, „Verbum Vitae”, 21(2012), s. 159–181.

Stern D.H., Komentarz żydowski do Nowego Testamentu, Warszawa 2004.

Sztuk D., Donec formetur Christus in vobis (Ga 4, 19). Od soteriologii ikonicznej do parenezy mimentycznej, „Seminare”, 36(2015), z. 2, s. 21–29.

Szymanek E., List do Galatów. Wstęp – przekład z oryginału – komentarz, w: Pismo Święte Nowego Testamentu, t. 6, cz. 2, red. E. Dąbrowski, F. Gryglewicz, Poznań 1978.

„Wy mnie nazywacie «Nauczycielem» i «Panem» i dobrze mówicie” (J 13, 13). Wychowanie w tradycji biblijnej późnożydowskiej i wczesnochrześcijańskiej, red. J. Bagrowicz, S. Jankowski, Toruń 2010.