Sprawy małżeńskie prowadzone przez Sąd Kościelny Diecezji Włocławskiej w latach 1992-2017

Abstrakt

W latach 1992–2017 Sąd Kościelny Diecezji Włocławskiej prowadził 1514 procesy o stwierdzenie nieważności małżeństwa. Wyroków pozytywnych było 1197, a negatywnych 317. Najwięcej spraw było prowadzonych z tytułu niezdolności konsensualnej do zawarcia małżeństwa, wad i nieprawidłowości zgody małżeńskiej, a więc: niezdolności psychicznej do podjęcia istotnych obowiązków małżeńskich (kan. 1095, nr 3) – 1292, potem z symulacji całkowitej (kan. 1101 § 2) – 510 i częściowej zgody małżeńskiej (kan. 1101 § 2) – 292 oraz z podstępnego wprowadzenia w błąd (kan. 1098) – 195. Najmniej z tytułu przymusu i bojaźni (kan. 1103) – 57, braku rozeznania oceniającego (kan. 1095, nr 2) – 47 oraz błędu co do przymiotu osoby (kan. 1097 § 2) – 9. Procesy o nieważność małżeństwa były prowadzone również z tytułu przeszkód małżeńskich istniejących w chwili zawierania małżeństwa: niemocy płciowej (kan. 1084 § 1) – 26 spraw (14 wyroków pozytywnych, 12 negatywnych), węzła małżeńskiego (kan. 1085 § 1) – jedna sprawa (wyrok pozytywny), różnej religii (kan. 1086 § 1) – jedna sprawa (wyrok pozytywny) i przeszkody pokrewieństwa (kan. 1091) – dwie sprawy (oba wyroki pozytywne). Prowadzony był również jeden proces dokumentalny, jeden proces o dyspensę od małżeństwa niedopełnionego, dwa procesy o separację małżonków. W 21 przypadkach proces małżeński został umorzony, w 158 przypadkach strona powodowa zaprzestała prowadzenia procesu (sprawy porzucone), a w 138 przypadkach wniesione skargi o nieważność zostały odrzucone w postępowaniu wstępnym i nie był prowadzony proces kanoniczny.

Analiza orzecznictwa Sądu Kościelnego Diecezji Włocławskiej w sprawach małżeńskich przez ostatnie 25 lat przybliżyła pracę i działalność trybunału, ukazała charakterystykę orzecznictwa w sprawach małżeńskich, jak też przedstawiła liczbę prowadzonych i orzekanych spraw małżeńskich oraz wskazała na wzrastającą liczbę kierowanych do Sądu Kościelnego skarg o nieważność małżeństwa, jak i prowadzonych procesów kanonicznych.