Włocławianin z wyboru. Prymas Polski kardynał Stefan Wyszyński

Abstrakt

Dla późniejszego prymasa Polski Stefana Wyszyńskiego (1901–1981) Włocławek i jego seminarium duchowne były miejscem kształcenia z wyboru. Urodził się bowiem na dość odległym od Włocławka Podlasiu. Prawdopodobnie, na wybór ten – prócz okoliczności losowych, takich jak wojna światowa, przenosiny całej rodziny – wpłynęła opinia o wysokim poziomie intelektualnym i duchowym włocławskiej uczelni, w dużej mierze pochodząca od alumnów i księży tam się kształcących, a pochodzących z wczesnych miejsc zamieszkania rodziny Wyszyńskich. Włocławek, z którym Stefan Wyszyński związał się w 1917 roku, ze środowiska o kilkusetletniej tradycji miasta biskupiego powoli choć i burzliwie przekształcał się w miasto o przemysłowo-proletariackim charakterze. Było to również miasto o zróżnicowanej strukturze narodowościowej i religijnej. To, w zestawieniu z reprezentującym wysoki poziom środowiskiem kościelnym skupionym wokół jednego z najstarszych polskich seminariów duchownych, stało się dla Stefana Wyszyńskiego nie tylko miejscem, gdzie formował się do kapłaństwa, ale stwarzało szerokie możliwości odczytywania nowych zjawisk społecznych, politycznych w świetle nauki Kościoła. Zdolności intelektualne młodego kapłana, dostrzeżone przez przełożonych, rozwijały się potem w innych miejscach, lecz pozostała świadomość – żywa do końca życia Prymasa Polski – że tutaj powstawały fundamenty jego późniejszej działalności duszpasterskiej, publicystycznej, redakcyjnej, społecznej.