Problematyka ekologiczna w wybranych dokumentach papieskich po Soborze Watykańskim II

Autor

DOI:

https://doi.org/10.52404/ttnwloc.stwl.23.16

Słowa kluczowe:

problematyka ekologiczna, Sobór Watykański II, posoborowe dokumenty papieskie

Abstrakt

W słowie „ekologia” może kryć się różna treść. Ekologia oznacza naukę o strukturze i funkcjonowaniu przyrody na różnych poziomach organizacji. Utożsamienie natomiast ekologii z ochroną środowiska doprowadziło do powstania ekologii głębokiej. W ujęciu radykalnym ekologia głęboka uznaje Ziemię jako wartość nadrzędną, co prowadzi do zasady przyrodocentryzmu, w przeciwieństwie do poglądów antropocentrycznych, uznających człowieka za najwyższą wartość.

Sobór Watykański II w Konstytucji Gaudium et spes eksponuje znaczenie dwóch podstawowych zagadnień nauki społecznej, a mianowicie człowieka i świata. Osoba ludzka znajduje się w centrum nauczania Kościoła. Wyjątkowa pozycja człowieka wynika z posiadanej przez niego godności osobowej.

Zagadnienia społeczne wypracowane przez Ojców Soboru znalazły swoje pogłębienie w nauczaniu papieży posoborowych. Problematyka ekologiczna, w której centralne miejsce zajmuje człowiek, znalazła swoje miejsce w nauczaniu papieskim jeszcze przed zakończeniem obrad Vaticanum II, w szczególności w encyklikach Jana XXIII. Jego następcy na Stolicy Piotrowej wielokrotnie podejmowali w swoim nauczaniu kwestie społeczne. Encyklika Laudato si’ papieża Franciszka jest pierwszym dokumentem papieskim poświęconym w całości ekologii i można ją potraktować jako dokument moralny, w którym zawarta jest dotychczasowa nauka społeczna Kościoła. Potwierdza to także sam papież Franciszek, gdy cytuje encykliki społeczne swoich poprzedników, począwszy od Rerum novarum Leona XIII, oraz gdy przytacza wypowiedzi o ekologii zawarte w dokumentach konferencji biskupów różnych państw, podkreślając w ten sposób, że nauka o ekologii należy do całego Kościoła katolickiego. Encyklika Laudato si’, mówiąc o ekologii integralnej, przedstawia pogląd antropocentryczny uznający człowieka za najwyższą wartość.

Downloads

Download data is not yet available.

Biogram autora

Janusz Borucki - Akademia Katolicka w Warszawie

Dr nauk prawnych w zakresie prawa kanonicznego, dr hab. nauk teologicznych, wiceoficjał Sądu Kościelnego Diecezji Włocławskiej; sekretarz Teologicznego Towarzystwa Naukowego Wyższego Seminarium Duchownego we Włocławku; wykładowca prawa kanonicznego.

Bibliografia

Andrzejewski R., Ekologia, www.encyklopedia.pwn.pl [30.04.2020].

Benedykt XVI, Encyklika Caritas in veritate, 7 VII 2009, Kraków 2009.

Franciszek, pap., Encyklika Laudato si’, 18 VI 2015, Kraków 2015.

Franciszek, pap., Orędzie na 53. Dzień Pokoju Pokój jako droga nadziei: dialog, pojednanie i nawrócenie ekologiczne, 1 I 2020, https://episkopat.pl/oredzie-ojca-swietego-franciszka-na-53-dzien-pokoju/ [30.04.2020].

Hordecki B., Nauczanie społeczne Benedykta XVI wobec współczesnych problemów globalnych, „Środkowoeuropejskie Studia Polityczne”, 2(2010), s. 81–92. https://doi.org/10.14746/ssp.2010.2.06.

Jan Paweł II, Encyklika Dives in misericordia, 30 XI 1980, Poznań 1990.

Jan Paweł II, Encyklika Laborem exercens, 14 IX 1981, Wrocław 1992.

Jan XXIII, Encyklika Mater et Magistra, 15 V 1961, https://opoka.org.pl/biblioteka/W/WP/jan_xxiii/encykliki/mater_magistra_15051961.html [10.05.2020].

Jan XXIII, Encyklika Pacem in terris, 11 IV 1963, https://opoka.org.pl/biblioteka/W/WP/jan_xxiii/encykliki/pacem_in_terris_11041963.html [10.05.2020].

Jan Paweł II, Encyklika Sollicitudo rei socialis, 30 XII 1987, w: Encykliki Ojca Świętego Jana Pawła II, t. 1, Kraków 1996, s. 321–376.

Jan Paweł II, Encyklika Centesimus annus, 1 V 1991, Włocławek 1991.

Kostorz J., Katechetyczne znacznie encykliki „Laudato si’”, „Studia Oecumenica”, 15(2015), s. 69–79. https://doi.org/10.25167/so.3302.

Kościół i nauka w obliczu ekologicznych wyzwań. Źródła, inspiracje i konteksty encykliki „Laudato si’”, red. J. Poznański, S. Jaromi, Kraków 2016.

Kowalczyk S., Idea sprawiedliwości społecznej w nauce Kościoła, „Łódzkie Studia Teologiczne”, 8(1999), s. 83–95.

Majka J., Geneza i charakterystyka Konstytucji „Gaudium et spes”, ZN KUL, 10(1967), z. 4(40), s. 33–42.

Paweł VI, Adhortacja apostolska Evangelii nuntiandi, 8 XII 1975; https://nowaewangelizacja.org/strefa-ewangelizacji/dokumenty-o-nowej-ewangelizacji/evangelii-nuntiandi/ [10.05.2020].

Paweł VI, Encyklika Populorum progressio, 26 III 1967, https://opoka.org.pl/biblioteka/W/WP/pawel_vi/encykliki/populorum_progressio_26031967.html [10.05.2020].

Sobór Watykański II, Konstytucja duszpasterska o Kościele w świecie współczesnym Gaudium et spes, 7 XII 1965, w: Sobór Watykański II, Konstytucje. Dekrety. Deklaracje, Poznań 2002, s. 526–606.

Szulist J., Recepcja Konstytucji duszpasterskiej o Kościele w świecie współczesnym w encyklikach społecznych bł. Jana Pawła II, „Studia Gdańskie”, 30(2012), s. 99–116.

Szulist J., Zasada prawdy w nauczaniu społecznym Benedykta XVI, „Studia Gdańskie”, 42(2018), s. 133–144.

Pobrania

Opublikowane

2021-06-09

Jak cytować

Borucki, J. (2021). Problematyka ekologiczna w wybranych dokumentach papieskich po Soborze Watykańskim II. Studia Włocławskie, 23, 298–322. https://doi.org/10.52404/ttnwloc.stwl.23.16

Oznaczenie wydania

Dział

Artykuły

Inne teksty tego samego autora

1 2 > >>