Duchowieństwo dekanatu konińskiego diecezji kujawsko-kaliskiej na tle dekanatów sąsiednich w połowie XIX wieku

Autor

DOI:

https://doi.org/10.52404/ttnwloc.stwl.22.26

Słowa kluczowe:

diecezja kujawsko-kaliska, dekanaty: koniński, kaliski, kolski, słupecki, sompoleński, stawski, stawiszyński, duchowieństwo

Abstrakt

Artykuł powstał przede wszystkim na podstawie materiału archiwalnego znajdującego się w Archiwum Diecezjalnym we Włocławku oznaczonego sygnaturą „Różne 46”, a jako źródło pomocnicze wykorzystano Schematyzm kujawsko-kaliski na 1848 rok.

Podejmując pracę badawczą nad obu tymi źródłami, autor wykorzystał metodę prozopograficzną i na jej podstawie ukazał duchowieństwo dekanatu konińskiego w roku 1848. A następnie porównał uzyskane informacje o pracujących w tym dekanacie kapłanach z danymi o duchowieństwie sześciu sąsiadujących dekanatów: kaliskiego, kolskiego, słupeckiego, sompoleńskiego, stawiszyńskiego, stawskiego.

W trakcie pracy badawczej wzięto pod uwagę następujące elementy porównawcze: liczba przeżytych lat; pochodzenie społeczne; miejsca, gdzie przyszli kapłani uczyli się; następnie seminaria, w których przygotowywali się do kapłaństwa; liczba lat posługi kapłańskiej; sprawowane urzędy kościelne i godności kościelne.

W trakcie pracy ustalono, że nie można opierać pracy na jednym tylko źródle, jakim jest materiał zawarty w „Różne 46”, ponieważ nie zawiera ono pełnych informacji dotyczących badanego duchowieństwa, choć znajdowało się w nich szereg danych szczegółowych. Dlatego też wykorzystywano źródło pomocnicze, jakim był Schematyzm kujawsko-kaliski na 1848 rok, które zawierało więcej informacji ogólnych, pozwalających na ukazanie w sposób pełniejszy kapłanów omawianych dekanatów.

Na podstawie zebranego materiału można powiedzieć, że przeciętny duchowny dekanatu konińskiego w roku 1848 był: w wieku pomiędzy 30 a 39 rokiem życia, miał mieszczańskie pochodzenie społeczne, w drodze do kapłaństwa uczył się w szkołach kaliskich, odbył studia seminaryjne we Włocławku, w kapłaństwie nie przekroczył jeszcze 9 lat posługi. Piastował urząd proboszcza jako kuratus lub komendarz. Nie posiadał kościelnego tytułu honorowego, gdyż takowe posiadało jedynie 15% duchowieństwa tego dekanatu.

Downloads

Download data is not yet available.

Biogram autora

Henryk Witczak - Papieski Wydział Teologiczny w Warszawie

Ksiądz rzym.-kat. Dr teologii, studia specjalistyczne z zakresu historii Kościoła, były dyrektor, a obecnie wykładowca w Studium Teologii w Koninie.

Bibliografia

Archiwum Diecezjalne we Włocławku, Akta Archidiecezji Gnieźnieńskiej, Wizytacje, 24;

Archiwum Diecezjalne we Włocławku, Akta Konsystorza Generalnego Kaliskiego (zasób kaliski), sygn.: Różne 46 (sygnatura przewidziana do zmiany).

Łaski J., Liber beneficjorum archidiecezji gnieźnieńskiej, t. 1, Gniezno 1880, s. 238–239.

Schematyzm diecezji gnieźnieńskiej, 1817, s. 89–93.

Schematyzm diecezji kujawsko-kaliskiej, 1820, s. 11–14; 1824, s. 79; 1848, s. 8–43.

Kujawski W., Diecezja kujawsko-kaliska. Opracowanie historyczno-źródłoznawcze, Włocławek 2011.

Kujawski W., Diecezja włocławska i jej granice w dokumentach Stolicy Apostolskiej, w: Jan Paweł II Apostoł Prawdy, red. J. Kędzierski, Włocławek 2005, s. 181–187.

Kujawski W., Parafie diecezji włocławskiej. Okres kujawsko-kaliski 1818–1925, Włocławek 2018.

Kujawski W., Tomaszewski Walenty, w: Encyklopedia katolicka, t. 19, Lublin 2003, kol. 875–876.

Witczak H., Liber beneficiorum Jana Łaskiego – nieodzowne źródło do poznania dziejów parafii na terenie obecnej diecezji włocławskiej, „Studia Włocławskie”, 15(2013), s. 135–154.

Wójcicki W., Ex imposita nobis, w: Encyklopedia katolicka, t. 4, Lublin 1995, kol. 1461–1462.

Opublikowane

2020-06-03

Jak cytować

Witczak, H. (2020). Duchowieństwo dekanatu konińskiego diecezji kujawsko-kaliskiej na tle dekanatów sąsiednich w połowie XIX wieku. Studia Włocławskie, 22, 469–500. https://doi.org/10.52404/ttnwloc.stwl.22.26

Oznaczenie wydania

Dział

Vladislaviensia

Inne teksty tego samego autora

1 2 > >>