Nienaruszalność tajemnicy spowiedzi w prawie kanonicznym

Janusz Gręźlikowski

doi:10.52404/ttnwloc.stwl.22.14

Authors

Janusz Gręźlikowski Cardinal Stefan Wyszyński University in Warsaw https://orcid.org/0000-0002-8538-9208

DOI:

https://doi.org/10.52404/ttnwloc.stwl.22.14

Keywords:

sacrament of penance and reconciliation, mystery of confession, betrayal of the secret of confession, the confessor’s rights and obligations, criminal sanctions for betraying the secret of confession

Abstract

Sacrament of penance as a sign of reconciliation between God and man, and exercised in the Church community obliges the minister to the humble and dispositional services to people wishing to experience the Divine Mercy, but it also requires the minister to prudence, sensitivity and delicacy, and above all to maintain absolute secrecy regarding the sins espoused by the penitent. The secret of confession is absolutely inviolable. It derives not only from ecclesiastical law, but above all has a basis in the law of God. Hence the confessor was obliged to secrecy of confession, which applies it to the end of life and does not stop even after the death of the penitent.

The secret confession is protected on one side by prohibiting, under penalty of using the knowledge acquired in the act of confession, followed by non-clerics interviewed as a witness on circumstances learned during confession. On the other hand, secular legislation out of respect for the Church’s canon law incorporates the principles and provisions excludes the possibility of questioning as a witness of the clergy of the facts about which they learned during confession. The entity, which may allow a betrayal of the seal of confession is the only minister of the sacrament of penance and reconciliation, because he owes a duty of confidentiality. Translator or a third-hearing confession by the case are obliged to secrecy of confession.

The sacramental may be affected in two ways: directly, or directly or incidentally, or indirectly. It is also an offense to record and disseminate confessions using technical means, which is punishable by the penalty of excommunication latae sententiae. Direct betrayal occurs when the minister of the sacrament of penance and reconciliation talking about a specific person mentions the fact that familiar with her confession. Indirect betrayal arises when the confessor reveals the matter of confession, but without disclosing the person of the penitent or vice versa. From the way breach of confidentiality of confession, and thus the gravity of the betrayal of the sacramental seal, the legislature church addicted criminal sanctions.

Betrayal of the sacramental seal is a crime for which the canonical penal law provides for appropriate sanctions. Direct betrayal secret confession triggers penalties in the form of a penalty of excommunication latae sententiae reserved to the Congregation for the Doctrine of the Faith. Indirect betrayal, because of the lighter nature of the crime is punishable by an unspecified, appropriate to the gravity and sanity action. Punishable acts consisting of betrayal secret confession barred after ten years from the date of the offense.

Author Biography

Janusz Gręźlikowski, Cardinal Stefan Wyszyński University in Warsaw

Ksiądz rzym.-kat. Dr hab. nauk prawnych w zakresie prawa kanonicznego; profesor emerytowany UKSW. Oficjał Sądu Kościelnego Diecezji Włocławskiej; wykładowca prawa kanonicznego w Wyższym Seminarium Duchownym we Włocławku i Wyższym Seminarium Duchownym Księży Misjonarzy Świętej Rodziny w Kazimierzu Biskupim. Autor około 500 prac naukowych i popularnonaukowych, w tym sześciu książek.

References

Jan Paweł II, Adhortacja apostolska Pastores dabo vobis (25 III 1992), Wrocław 1992.

Jan Paweł II, Posługa kapłańska w sakramencie pojednania. Przemówienie do członków Penitencjarii Apostolskiej dnia 27 marca 1993 r., „L’Osservatore Romano” (ed. Pol.), 14(1993), nr 5–6, s. 43–44.

Jan Paweł II, Tajemnica spowiedzi świętej. Przemówienie do członków Penitencjarii Apostolskiej dnia 12 marca 1994 r., „L’Osservatore Romano” (ed. Pol.), 15(1994), nr 5, s. 20–22.

Jan Paweł II, Adhortatio apostolica Reconcilatio et paenitentia (2 XII 1984), „Acta Apostolicae Sedis”, 77(1985), s. 141–198.

Jan Paweł II, Litterae Apostolicae motu proprio datae quibus Normae de gravioribus delictis Congregationi pro Doctrina Fidei reservatis promulgantur, Sacramentorum sanctitatis tutela (30 IV 2001), „Acta Apostolicae Sedis”, 93(2001), s. 737–739.

Benedykt XVI, Przemówienie do uczestników kursu dla spowiedników zorganizowanego przez Penitencjarię Apostolską (11 III 2010), w: Kongregacja ds. Duchowieństwa, Kapłan – Szafarz Miłosierdzia Bożego, Tarnów 2011, s. 7–9.

Franciszek, pap., Bulla ustanawiająca nadzwyczajny Jubileusz Miłosierdzia Misericordia vultus (11 IV 2015), „Miesięcznik Diecezji Włocławskiej – Kronika”, 98(2015), nr 5, s. 497–531.

Trybunał Penitencjarii Apostolskiej, Nota o tajemnicy spowiedzi, https://www.vaticannews.va/pl/watykan/news/2019-07/nota-penitencjarii-apostolskiej.html [3.10.2019].

Kongregacja Nauki Wiary, Opracowanie dotyczące zmian wprowadzonych w dokumencie „Normae de gravioribus delictis” zastrzeżonych dla Kongregacji Nauki Wiary, „Anamnesis”, 63(2010), s. 46–58.

Kongregacja Nauki Wiary, Normae de delictis Congregationi pro Doctrina Fidei reservatis seu Normae de delictis contra Fidem necnon de gravioribus delictis (21 V 2010), „Acta Apostolicae Sedis”, 102(2010), s. 419–434.

Kongregacja Nauki Wiary, Decretum (23 IX 1988), „Acta Apostolicae Sedis”, 80(1988), s. 1367.

Breviarium fidei. Wybór doktrynalnych wypowiedzi Kościoła, Poznań 2007.

Canones et decreta Concilii Tridentini ex editione Romana A. MDCCCXXXIV. repetiti, Lipsiae 1853.

Codex Iuris Canonici. Auctoritate Joannis Pauli pp. II promulgatus. Kodeks prawa kanonicznego. Przekład polski zatwierdzony przez Konferencję Episkopatu, Poznań 1984.

Codex Iuris Canonici. Kodeks prawa kanonicznego. Komentarz, red. P. Majer, Kraków 2011.

Codex Iuris Canonici. Pii X Pontificis Maximi iussu digestus. Benedicti Papae XV auctoritate promulgatus, red. P. Gasparri, Romae 1934.

Katechizm Kościoła katolickiego, Poznań 1994.

Ustawa z dnia 14.06.1960 r. Kodeks postępowania administracyjnego (Dz. U. z 1960 r., nr 30, poz. 168), art. 82.

Ustawa z dnia 17.11.1964 r. Kodeks postępowania cywilnego (Dz. U. z 1964 r., nr 43, poz. 296), art. 262.

Ustawa z dnia 6.06.1997 r. Kodeks postępowania karnego (Dz. U. z 1997 r., nr 89, poz. 555), art. 178 p. 2.

Adamczewski K., Godność sakramentu pokuty i jego ochrona w prawie kanonicznym oraz w systemie prawa polskiego, „Łódzkie Studia Teologiczne”, 25(2016), nr 2, s. 45–63.

Adamczyk D., Dyskrecja i tajemnica wyrazem szacunku dla prawdy, „Communio” (ed. Pol.), 25(2005), nr 2(146), s. 127–138.

Borek D., Concursus in delicto. Formy zjawiskowe przestępstwa w kanonicznym prawie karnym (studium prawno-historyczne), Warszawa 2014.

Borek D., Przestępstwa przeciwko sakramentom w normach de delictis reservatis z 2010 roku, „Prawo Kanoniczne”, 55(2012), nr 4, s. 135–149.

Borek D., Sextum Decalogi praeceptum w kanonicznym prawie karnym aktualnie obowiązującym, Tarnów 2015.

Drożdż A., Sakrament pojednania z Bogiem i Kościołem, Tarnów 1994.

Gerosa L., Prawo Kościoła, Poznań 1999.

Gręźlikowski J., Idea i gwarancje ochrony danych osobowych oraz prawa do prywatności i intymności w Kościele, „Ateneum Kapłańskie”, 140(2003), z. 2(564), s. 272–288.

Gręźlikowski J., Tajemnica spowiedzi, z ks. prof. Januszem Gręźlikowskim, kanonistą i oficjałem Sądu Biskupiego we Włocławku rozmawia M. Komorek, „Idziemy” (2019), nr 28, s. 4.

Grochowska N., Tajemnica spowiedzi w prawie kanonicznym, „Kościół i Prawo”, 6(19)(2017), nr 1, s. 85–101.

Kamiński K., Zdrada tajemnicy sakramentalnej i sekretu spowiedzi w prawodawstwie kościelnym, „Kościół i Prawo”, 8(21)(2019), nr 1, s. 65–81.

Kociński K., Naruszenie tajemnicy spowiedzi w prawie karnym kanonicznym i świeckim. Studium historyczno-prawne, Lublin 1971.

Pastuszko M., Obowiązki szafarza sakramentu pokuty i pojednania, „Prawo Kanoniczne”, 39(1996), nr 1–2, s. 18–34.

Pastuszko M., Sakrament pokuty i pojednania, Kielce 1999.

Pawluk T., Prawo kanoniczne według Kodeksu Jana Pawła II, t. 2, 4, Olsztyn 1986, 1990.

Pieróg M., Tajemnica spowiedzi świętej w prawie kanonicznym, polskim procesie cywilnym i karnym, „Studia Paradyskie”, 25(2015), s. 169–180.

Rakoczy T., Ochrona tajemnicy spowiedzi. Zakaz wyjawiania okoliczności uciążliwych dla penitenta, „Annales Canonici”, 7(2011), s. 125–137.

Stokłosa M., Modyfikacje wprowadzone do tekstu Norme de gravioribus delictis, „Prawo i Kościół”, 3(2011), s. 147–172.

Syryjczyk J., Kościelne prawo karne. Część szczególna, Warszawa 2003.

Syryjczyk J., Ochrona tajemnicy spowiedzi w świetle kanonicznego prawa karnego, „Prawo Kanoniczne”, 44(2001), nr 1–2, s. 110–124.

Syryjczyk J., Sankcje w Kościele. Część ogólna. Komentarz, Warszawa 2008.

Szymański M., Tajemnica spowiedzi w prawie polskim – stan aktualny i propozycje zmian, https://ruj.uj.edu.pl/xmlui/bitstream/handle/item/46761/szymanski_tajemnica_spowiedzi_w_prawie_polskim_2017.pdf?sequence=1&isAllowed=y.

Wenz W., Całkowita nienaruszalność tajemnicy sakramentalnej w posługiwaniu kościelnym wszystkich kapłanów, w: Jan Paweł II – obrońca godności człowieka. Materiały z III tygodnia kultury chrześcijańskiej w diecezji świdnickiej, Świdnica 2008, s. 91–106.

Wielec M., Zakaz dowodowy tajemnicy spowiedzi w postępowaniu karnym, Warszawa 2012.

https://ekai.pl/tajemnica-spowiedzi-w-prawie-kanonicznym/