Patriotyzm w nauczaniu bł. bp. Michała Kozala

Lech Król

doi:10.52404/ttnwloc.stwl.23.33

Authors

Lech Król UMK https://orcid.org/0000-0002-7693-4614

DOI:

https://doi.org/10.52404/ttnwloc.stwl.23.33

Keywords:

Michał Kozal, patriotism, patriotic upbringing, basis of patriotism, conscience

Abstract

The article was developed in the light of works of blessed Bp. Michał Kozal. The current socio-political situation of Poland has initiated the topic of patriotism that was undertaken one hundred years ago in the teachings of the Blessed. It was current and very necessary then. After World War I, when Poland regained a long-awaited independence, patriotism was subject to serious criticism or even stigmatisation. It happened in the Masonic and leftist communities which demonstrated the clear dislike of that value. In such conditions fr. M. Kozal was working, as a patriot of the highest order. He received such an education and upbringing in his family home and this was a reason why his patriotic ideals were already quite dynamic in his youth life. No wonder it resulted in his priest’s life and what can be found in his teachings. In their structure, sermons, speeches given during various school anniversaries and national holidays, jubilees, in the socio-patriotic organisations, receptions of soldiers coming back from the battlefields of World War I or the president Igancy Mościcki and in the sermons and a priesthood formation’s conferences.

Therefore, the content of teachings of the blessed Bp. Michał Kozal has appointed the content structure of this article. The first paragraph concentrates around the term of patriotism and its constitutive elements which are present in his preachings. The next one takes up the issue of the basis of patriotism on which the Blessed bishop based his teachings. The last paragraph introduces a process of patriotic upbringing that was taken in his pastoral work.

Patriotism in the life of blessed Bp. Michał Kozal, as it is underlined in the ending, gave a full result in World War II when he made a sacrifice of himself to God, as a burnt offering for Church and the homeland. He did as he taught and brought up. So, for contemporary Poles he is an undisputed witness of patriotism which was, by him, identified with love of homeland to die for.

Author Biography

Lech Król, UMK

Dr hab. teologii duchowości chrześcijańskiej; prowadzi wykłady w Wydziale Teologicznym Uniwersytetu Mikołaja Kopernika z zakresu teologii duchowości. Autor książki Charyzmat Zgromadzenia Służebnic Najświętszego Serca Jezusowego (Włocławek 2012) i wielu artykułów naukowych. Prezes Teologicznego Towarzystwa Naukowego Wyższego Seminarium Duchownego we Włocławku; redaktor „Studiów Włocławskich”. Spowiednik i kierownik duchowy zgromadzeń zakonnych.

References

[V niedziela po Trzech Królach]. Czym papiestwo dla świata – w II rocznicę koronacji Piusa XI, [Bydgoszcz], 10 II [19]24, w: Pisma bł. biskupa Michała Kozala. Kazania, nauki pasyjne i rekolekcyjne, przemówienia, red. I. Tomczak, K. Rulka, G. Sztandera, Włocławek 2019, s. 471–475.

[XVI niedziela po Zielonych Świątkach]. [O godności kobiety], Bydgoszcz, 9 IX 1923], w: Pisma bł. biskupa Michała Kozala. Kazania, nauki pasyjne i rekolekcyjne, przemówienia, red. I. Tomczak, K. Rulka, G. Sztandera, Włocławek 2019, s. 520–526.

Piętnastolecie Sodalicji [w Inowrocławiu], Inowrocław, [3 VI] 1936, w: Pisma bł. biskupa Michała Kozala. Kazania, nauki pasyjne i rekolekcyjne, przemówienia, red. I. Tomczak, K. Rulka, G. Sztandera, Włocławek 2019, s. 945–948.

Jan Paweł II, Homilia w czasie liturgii słowa skierowana do młodzieży zgromadzonej na Westerplatte, Gdańsk, 12 VI 1987, w: Jan Paweł II, Pielgrzymki do Ojczyzny. Przemówienia, homlie, Kraków 2006, s. 476–484.

Kapłan a lud, [Gniezno, brak daty], w: Pisma bł. biskupa Michała Kozala. Nauki formacyjne i przemówienia do alumnów, red. I. Tomczak, K. Rulka, G. Sztandera, Włocławek 2018, s. 143–145.

Kazanie wygłoszone na 25-lecie Sodalicji Mariańskiej w Gnieźnie [O sumieniu], [Gniezno, brak daty], w: Pisma bł. biskupa Michała Kozala. Kazania, nauki pasyjne i rekolekcyjne, przemówienia, red. I. Tomczak, K. Rulka, G. Sztandera, Włocławek 2019, s. 877–882.

Kazanie wygłoszone na uroczystym nabożeństwie z okazji stulecia założenia Państwowego Gimnazjum im. ks. Hugona Kołątaja w Krotoszynie, [Krotoszyn, 25 XI 1936], w: Pisma bł. biskupa Michała Kozala. Kazania, nauki pasyjne i rekolekcyjne, przemówienia, red. I. Tomczak, K. Rulka, G. Sztandera, Włocławek 2019, s. 851–855.

Kazanie wygłoszone w kościele farnym w Bydgoszczy z okazji przybycia J.E. Ks. Arcyb. Dr. Hlonda, [Bydgoszcz, 5 III 1927], w: Pisma bł. biskupa Michała Kozala. Kazania, nauki pasyjne i rekolekcyjne, przemówienia, red. I. Tomczak, K. Rulka, G. Sztandera, Włocławek 2019, s. 830–836.

Korszyński F., Ks. Biskup Michał Kozal, AtK, 110(1988), z. 1(473), s. 3–17.

Mowa przy zawiązaniu Ligi Katolickiej w Krostkowie, [Krostkowo, 24 X 1920], w: Pisma bł. biskupa Michała Kozala. Kazania, nauki pasyjne i rekolekcyjne, przemówienia, red. I. Tomczak, K. Rulka, G. Sztandera, Włocławek 2019, s. 894–897.

Na 3 maja [1], [Pobiedziska, 3 V 1919–1920], w: Pisma bł. biskupa Michała Kozala. Kazania, nauki pasyjne i rekolekcyjne, przemówienia, red. I. Tomczak, K. Rulka, G. Sztandera, Włocławek 2019, s. 887–890.

Na 3 maja [2], [Krostkowo, 3 V] 1921, Siernieczek, [3 V 19]27, w: Pisma bł. biskupa Michała Kozala. Kazania, nauki pasyjne i rekolekcyjne, przemówienia, red. I. Tomczak, K. Rulka, G. Sztandera, Włocławek 2019, s. 913–917.

Na 3 maja [3]. Wykład wygłoszony w Białośliwiu, 1V [19[22], w: Pisma bł. biskupa Michała Kozala. Kazania, nauki pasyjne i rekolekcyjne, przemówienia, red. I. Tomczak, K. Rulka, G. Sztandera, Włocławek 2019, s. 917–921.

Na 4 I [19]21 z okazji powstania w Białośliwiu, [Krostkowo, 4 I 1921], w: Pisma bł. biskupa Michała Kozala. Kazania, nauki pasyjne i rekolekcyjne, przemówienia, red. I. Tomczak, K. Rulka, G. Sztandera, Włocławek 2019, s. 901–903.

Na 50-letni jubileusz „Sokoła” w Gnieźnie, [Gniezno, 6VI] 1937, w: Pisma bł. biskupa Michała Kozala. Kazania, nauki pasyjne i rekolekcyjne, przemówienia, red. I. Tomczak, K. Rulka, G. Sztandera, Włocławek 2019, s. 855–860.

Na dziesięciolecie Sodalicji Mariańskiej w Trzemesznie, [Trzemeszno, 3 V 1939], w: Pisma bł. biskupa Michała Kozala. Kazania, nauki pasyjne i rekolekcyjne, przemówienia, red. I. Tomczak, K. Rulka, G. Sztandera, Włocławek 2019, s. 872–877.

Na II niedzielę po Trzech Królach, [Szczęśliwe małżeństwo], w: Pisma bł. biskupa Michała Kozala. Kazania, nauki pasyjne i rekolekcyjne, przemówienia, red. I. Tomczak, K. Rulka, G. Sztandera, Włocławek 2019, s. 85–90.

Na III [niedzielę] Adwentu. O pijaństwie, [Krostkowo], 17 XII [19]22, w: Pisma bł. biskupa Michała Kozala. Kazania, nauki pasyjne i rekolekcyjne, przemówienia, red. I. Tomczak, K. Rulka, G. Sztandera, Włocławek 2019, s. 21–25.

Na IV [niedzielę] po [Zielonych] Świątkach. O obowiązku, [Bydgoszcz, brak daty], w: Pisma bł. biskupa Michała Kozala. Kazania, nauki pasyjne i rekolekcyjne, przemówienia, red. I. Tomczak, K. Rulka, G. Sztandera, Włocławek 2019, s. 517–520.

[Na Ofiarowanie Pańskie]. Kazanie o abstynencji, [Gniezno, 2 II 1937], w: Pisma bł. biskupa Michała Kozala. Kazania, nauki pasyjne i rekolekcyjne, przemówienia, red. I. Tomczak, K. Rulka, G. Sztandera, Włocławek 2019, s. 90–96.

Na powitanie [pielgrzymów do grobu św. Wojciecha], [Gniezno, 26 IV 1936], w: Pisma bł. biskupa Michała Kozala. Kazania, nauki pasyjne i rekolekcyjne, przemówienia, red. I. Tomczak, K. Rulka, G. Sztandera, Włocławek 2019, s. 941–944.

[Na uroczystą Komunię świętą Towarzystwa robotniczego], [Krostkowo, 1921], w: Pisma bł. biskupa Michała Kozala. Kazania, nauki pasyjne i rekolekcyjne, przemówienia, red. I. Tomczak, K. Rulka, G. Sztandera, Włocławek 2019, s. 910–913.

Na uroczystość Rodziny Świętej. [Posłannictwo rodziny chrześcijańskiej], Żegiestów, napisałem 7 I [19]33 od 10.15–12.25, w: Pisma bł. biskupa Michała Kozala. Kazania, nauki pasyjne i rekolekcyjne, przemówienia, red. I. Tomczak, K. Rulka, G. Sztandera, Włocławek 2019, s. 81–85.

Na Septuagesimę. [Praca], [Pobiedziska, 1919], w: Pisma bł. biskupa Michała Kozala. Kazania, nauki pasyjne i rekolekcyjne, przemówienia, red. I. Tomczak, K. Rulka, G. Sztandera, Włocławek 2019, s. 96–101.

Polskę uratuje małżeństwo katolickie, Gniezno, [przed 16 II 1928], w: Pisma bł. biskupa Michała Kozala. Kazania, nauki pasyjne i rekolekcyjne, przemówienia, red. I. Tomczak, K. Rulka, G. Sztandera, Włocławek 2019, s. 635–640.

Poświęcenie szkoły w Dębówku [Nowym], Dębówko Nowe, 15 II 1921], w: Pisma bł. biskupa Michała Kozala. Kazania, nauki pasyjne i rekolekcyjne, przemówienia, red. I. Tomczak, K. Rulka, G. Sztandera, Włocławek 2019, s. 907–908.

[Powitanie gości na przedstawieniu o powstaniu styczniowym], [Pobiedziska, I 1920], w: Pisma bł. biskupa Michała Kozala. Kazania, nauki pasyjne i rekolekcyjne, przemówienia, red. I. Tomczak, K. Rulka, G. Sztandera, Włocławek 2019, s. 891–894.

[Powitanie prezydenta I. Mościckiego w Bydgoszczy], [Bydgoszcz, 31 VII 1927], w: Pisma bł. biskupa Michała Kozala. Kazania, nauki pasyjne i rekolekcyjne, przemówienia, red. I. Tomczak, K. Rulka, G. Sztandera, Włocławek 2019, s. 929–934.

Powitanie żołnierzy, którzy z wojny wrócili, [Pobiedziska], 1 I [19]19], w: Pisma bł. biskupa Michała Kozala. Kazania, nauki pasyjne i rekolekcyjne, przemówienia, red. I. Tomczak, K. Rulka, G. Sztandera, Włocławek 2019, s. 883–887.

Przemówienie na wiecu w Białośliwiu. W sprawie Ligi Katolickiej, [Białośliwie, 5 XII 1920], w: Pisma bł. biskupa Michała Kozala. Kazania, nauki pasyjne i rekolekcyjne, przemówienia, red. I. Tomczak, K. Rulka, G. Sztandera, Włocławek 2019, s. 897–901.

Przemówienie z okazji uroczystości szkolnej na „Górny Śląsk”, [Krostkowo, 1 III 1921], w: Pisma bł. biskupa Michała Kozala. Kazania, nauki pasyjne i rekolekcyjne, przemówienia, red. I. Tomczak, K. Rulka, G. Sztandera, Włocławek 2019, s. 908–910.

Przywitanie żołnierzy w Krostkowie, [Krostkowo, 30 I 1921], w: Pisma bł. biskupa Michała Kozala. Kazania, nauki pasyjne i rekolekcyjne, przemówienia, red. I. Tomczak, K. Rulka, G. Sztandera, Włocławek 2019, s. 903–906.

Słowo wstępne na akademii ku czci ks. Piotra Skargi, [Gniezno, 15 XII 1936], w: Pisma bł. biskupa Michała Kozala. Kazania, nauki pasyjne i rekolekcyjne, przemówienia, red. I. Tomczak, K. Rulka, G. Sztandera, Włocławek 2019, s. 948–950.

[Św. Wojciech przykładem bojownika Chrystusowego], [Gniezno, 25 IV] 1938, w: Pisma bł. biskupa Michała Kozala. Nauki formacyjne i przemówienia do alumnów, red. I. Tomczak, K. Rulka, G. Sztandera, Włocławek 2018, s. 413–415.

Z okazji dziesięciolecia istnienia Polski, [Brak miejsca, 11 XI 1928], w: Pisma bł. biskupa Michała Kozala. Kazania, nauki pasyjne i rekolekcyjne, przemówienia, red. I. Tomczak, K. Rulka, G. Sztandera, Włocławek 2019, s. 934–938.