Konstanty Szyrwid and his preaching opus vitae
DOI:
https://doi.org/10.52404/ttnwloc.stwl.22.19Keywords:
Konstanty Szyrwid, sermons in Lithuanian and Polish, Points of sermons – the work of Shirvid’s lifeAbstract
The development of Lithuanian literary and theological language was greatly contributed by Konstanty Szyrwid (1580–1631). He was not only a great expert and interpreter of the Holy Scriptures, a lecturer at the Vilnius Academy, a linguist and a lexicographer, but above all an outstanding and zealous preacher, preaching in Lithuanian and Polish. Konstanty Szyrwid issued the collection of his Lithuanian sermons together with their translation into Polish under a significant title: Punktai sakymų – Punkty kazań (Points of sermons). The first part of them: from Advent to Lent appeared in 1629 and was prepared personally by the author himself. The second part: For Lent was prepared for printing and given out after the death of Szyrwid, in 1644, by his close associate Jan Jachnowicz. They were arranged according to the course of the liturgical year. Szyrwid did not write his sermons in full, but he arranged them in the form of points that were to be used to freely build sermons. Giving the preachers the material to write sermons he did not free them from their personal creative efforts. The points of the sermons are written in a beautiful, pictorial language through which Szyrwid proved that in the Lithuanian language you can create ancient rhetorical constructions and achieve rhetorical suggestiveness.
References
Bajerowa I., Jezuici w dziejach języka polskiego, w: Wkład jezuitów polskich do nauki i kultury w Rzeczypospolitej Obojga Narodów i pod zaborami, red. I. Stasiewicz-Jasiukowa, Kraków 2004, s. 427–448.
Darowski R., Zarys filozofii jezuitów w Polsce od XVI do XIX wieku, w: Wkład jezuitów polskich do nauki i kultury w Rzeczypospolitej Obojga Narodów i pod zaborami, red. I. Stasiewicz-Jasiukowa, Kraków 2004, s. 119–152.
Grzebień L., Dotychczasowa literatura o wkładzie jezuitów polskich do nauki i kultury, w: Wkład jezuitów polskich do nauki i kultury w Rzeczypospolitej Obojga Narodów i pod zaborami, red. I. Stasiewicz-Jasiukowa, Kraków 2004, s. 31–68.
Kurczewski J., Kaznodzieje słynniejsi w katedrze i w Wilnie od XVII do połowy XIX stulecia, w: Kościół zamkowy czyli katedra wileńska w jej dziejowym, liturgicznym, architektonicznym i ekonomicznym rozwoju, Wilno 1908, s. 297–306.
Kurczewski J., Opowiadania o dziejach chrześcijaństwa na Litwie i Rusi, t. 1: Od chrztu Litwy do końca XVI wieku, Wilno 1914.
Leksykon liturgii, oprac. B. Nadolski, Poznań 2006.
Paluszak-Bronka A., O sakramencie Eucharystii w „Punktach kazań” Konstantego Szyrwida na tle mów Piotra Skargi, „Slavistica Vilnensis”, 63(2018), s. 215–229.
Panuś K., Historia kaznodziejstwa, Kraków 2007.
Panuś K., Zarys historii kaznodziejstwa w Kościele katolickim, cz. 2: Kaznodziejstwo w Polsce, t. 1: Od średniowiecza do baroku, Kraków 2001.
Pelczar J.S., Zarys dziejów kaznodziejstwa w Kościele katolickim, cz. 2: Kaznodzieje polscy, cz. 3: Kaznodzieje ludów słowiańskich, romańskich i germańskich, Kraków 1896, 1900.
Piechnik L., Rozkwit Akademii Wileńskiej w latach 1600–1655, Rzym 1983.
Piechnik L., Szyrwid Konstanty, w: Słownik polskich teologów katolickich, red. H.E. Wyczawski, t. 4, Warszawa 1983, s. 294–295.
Rutkovska K., „Punkty kazań” Konstantego Szyrwida – zabytek piśmiennictwa litewskiego i polskiego z pierwszej połowy XVII wieku, Vilnius 2016.
Ulčinaité E., Z działalności jezuitów na polu krzewienia języka i kultury litewskiej w XVI–XVIII wieku, w: Wkład jezuitów polskich do nauki i kultury w Rzeczypospolitej Obojga Narodów i pod zaborami, red. I. Stasiewicz-Jasiukowa, Kraków 2004, s. 449–462.
Vasiliauskiené V., O tekście i źródłach „Punktów kazań” Konstantego Szyrwida, „Acta Baltico-Slavica”, 37(2013), s. 141–150.
Zinkevičius Z., Dél K. Sirvydo „Punktų sakymų” genezés ir kalbos, „Baltistica”, 7(1971), nr 2, s. 153–167.
Published
How to Cite
Issue
Section
